Przedstawiamy dziś varsavianistyczną pracę Janusza SIPAYŁŁY (1907-1959), zdjęcie Noc listopadowa z 1946 r.
Do kupienia: https://www.atticus.pl/pl/product/fotografia-1946-noc-listopadowa-89984
A przy okazji poświęcimy kilka słów postaci jej autora.
Fotografia przedstawia pogrążoną we mgle scenę z Parku Ujazdowskiego - w tle rzeźba Gladiator autorstwa Piusa Welońskiego (1849-1931), znanego rzeźbiarza i malarza. Jednym z najszerzej znanych dzieł Welońskiego jest właśnie wspomniana rzeźba z oczywistym napisem Ave Caesar! Morituri te salutant.
A teraz o autorze. W trakcie wojny Sipajłło z siostrą Marią działali w podziemiu, a z żoną Ewą ukrywali w willi Ostoja w Milanówku Janinę Winawer, pochodzenia żydowskiego, córkę adwokata Władysława M. Winawera.
W 1946 r. powstały najbardziej znane fotografie Sipajłły, dokumentujące zniszczenia Warszawy. Należał więc do grona osób, które w latach 1945-1948 fotografowały bezmiar zniszczeń stolicy, jak choćby Jan Bułhak, Zofia Chomętowska, Stefan Rassalski czy Maria Chrząszczowa.
W tymże 1946 r. przygotował wraz z Michałem Włodarkiewiczem i Leonardem Sempolińskim katalog wystawy Zbrodnie niemieckie w Polsce. Katalog wystawy. Po wojnie Sipajłło zaangażował się też w organizację zrzeszenia fotografów, brał udział w organizacji Towarzystwa Fotograficznego w 1947 r.
Wkrótce jednak siostra i sam Sipajłło znaleźli się w orbicie zainteresowań UB. Ze względu na kontakty i współpracę mającą swój początek już w czasie wojny z Henrykiem J. Józewskim (1892-1981), politykiem, urzędnikiem II RP, piłsudczykiem, ministrem spraw wewnętrznych, wojewodą wołyńskim i łódzkim, działaczem niepodległościowy. Wszyscy troje ukrywali się aż do 1953 r., kiedy zostali schwytani przez UB. Proces Józewskiego i sądzonego wraz z nim rodzeństwa Sipayłłów odbył się w 1954 r. przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie. Wszyscy zostali skazani na długoletnie więzienie. Janusz Sipajłło wyszedł z więzienia z ciężką gruźlicą i wkrótce zmarł. Taka to smutna polska historia.

#fotografia #starefotografie #starezdjęcia #sztukapolska #grafika #galeria #sztuka #art #JanuszSapayłło #graphic #gallery #art #photo #oldphotos #photography #Warszawa #Warsaw #history #varsaviana #varsavianum #widokiWarszawy