Czas najwyższy powrócić do prezentacji kolejnych gatunków roślin, czyli podopiecznych rzymskiej bogini Flory. Flora to także ogół gatunków roślin występujących na danym obszarze. Startujemy z Jaworzna, ale będziemy się włóczyć tu i ówdzie a głównie ówdzie, nie tylko po Jaworznie. Świat jest wielki. Chodźcie za mną.

W trzynastym epizodzie tego cyklu poznamy goryczkę trojeściową Gentiana asclepiadaea z rodziny goryczkowatych - Gentianaceae. Bohaterkę tego filmu udokumentowałem na stokach Łopienia w Beskidzie Wyspowym. To było 31 sierpnia 2024 roku. Na tym tle przekażę kilka ważnych informacji o tym gatunku.

W Polsce to gatunek górski mający liczne stanowiska w Karpatach. Mniejsze skupisko znajduje się w zachodniej części Sudetów. Izolowane skąpe stanowiska znajdują się nieco dalej na północ. Osobiście z czymś takim zetknąłem się w lesie Bronaczowa na terenie gminy Skawina.

Nasz bohaterka to bylina o grubym, walcowatych kłączu. Wyrastają z niego liczne łodygi, które tym sposobem formują sporą kępę.

Łodygi osiągają w porywach do metra długości. Są one zazwyczaj przewisające. W ich osi biegną siedzące blaszki liściowe odchylające się w jednej płaszczyźnie na boki.

Siedzące w kątach liści okazałe kwiaty tworzą wyraźny szereg wzdłuż łodygi. Kwiat posiada rurkowato-lejkowaty kielich oraz koronę złożoną z pięciu zrośniętych płatków. Jest ona ciemnoniebieska. Kwitnienie zaczyna się w końcu lipca i trwa do września.

Jest niezłym ziółkiem. Współcześnie wykorzystuje się ją w medycynie naturalnej jako środek pobudzający trawienie i wątrobę. Zawiera wiele substancji bioaktywnych, takich jak glikozydy, flawonoidy i alkohole trójterpenowe, które wykazują właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.

Obecnie po krótkiej przerwie podlega w Polsce od 2014 roku ochronie częściowej. Ze względu na to, co powiedziałem powyżej, największym zagrożeniem dla niej jest wykopywanie jej kłączy ze stanowisk naturalnych, chociaż formalnie tego robić nie wolno. Zalecam poszukiwanie gotowych leków na bazie takiego zioła. Zapewne są kraje, gdzie ten gatunek nie podlega ochronie i może być przetwarzany.

Poza tym jest ceniona za swoje piękne kwiaty, które często są wykorzystywane w dekoracjach i bukietach. Dla amatorów jest dostępna w ofercie handlowej.

Liście roślin pokazanych w tym filmie mają jasne plamy. To miny larw muchówki z gatunku Chromatomyia gentianae.

Piotr Grzegorzek

Materiał pochodzi ze strony https://www.jaw.pl
#jaworzno #jawpl #flora_stories