Mojżesz polecił Izraelitom wyruszyć od Morza Czerwonego, i szli w kierunku pustyni Szur. Szli trzy dni przez pustynię, a nie znaleźli wody. 23 I przybyli potem do miejscowości Mara, a nie mogli pić wód w Mara, gdyż były gorzkie; przeto nadano temu miejscu nazwę Mara. 24 Szemrał lud przeciw Mojżeszowi i mówił: «Cóż będziemy pili?» (Wj 15, 22-24)

W poprzednich odcinkach przeżyliśmy traumatyczne wydarzenia związane z pościgiem faraona, z aktem zaufaniem Bogu ze strony Ludu Bożego, z cudownym przejściem przez Morze Czerwone pod osłoną Michała Archanioła, z pieśnią radości Mojżesza i Maryi (czyli Miriam), jesteśmy wreszcie wolni od zagrożeń ze strony Egiptu. Oto nasz pierwszy dzień wolności!

Ale wolność jest trudna, Izraelici doświadczają tego już od samego początku! Lud odkupiony przez Boga po trzech dniach wędrówki na pustyni dochodzi do gorzkich wód Mara (Mara znaczy po prostu gorzkie). Czyli okazuje się, że wolność to nie sielanka! Od początku Lud Boży jest poddawany doświadczeniom, próbom.

Dlaczego? Bo wolność to nie jest abstrakcyjne hasło, wolność się przeżywa, wolność się doświadcza zwłaszcza w sytuacjach trudnych, w chwili pokusy. Bóg nie chce, byśmy ulegli pokusie. Przezwyciężenie pokusy daje nam okazję do korzystania z naszej wolności.

Jaka jest reakcja Izraelitów? Oczywiście szemranie, pierwsze z wielu przyszłych szemrań, co jest upokarzające dla Izraelitów. To też jest dowód na to, że historia biblijna nie jest propagandą narodową mającą tylko na celu zbudowanie dumy i nacjonalizmu żydowskiego. Takie upokarzające historie zostałyby wówczas wycięte z Biblii.

Biblia nie jest księgą propagandową. Biblia daje świadectwo o tym, jak Bóg zbawia swoje dzieci od zagrożeń zewnętrznych, ale też przede wszystkim od niewolnictwa wewnętrznego. Szemranie niby jest skierowane przeciwko Mojżeszowi, ale już wiemy że Mojżesz i Bóg są nierozerwalnie ze sobą powiązani. Lud szemrze przeciw Bogu.

Izraelici szemrzą nie bez przyczyny: brak słodkiej wody oznacza na pustyni śmierć ludu. Odpowiedź ze strony Boga jest bardzo ciekawa. Bóg pokaże, że Izraelici tak naprawdę są spragnieni czegoś więcej, niż wody. Są spragnieni innego życia. Jakiego życia? Bóg w odpowiedzi wskazał na kawałek drewna. Zastanawiające!

Mojżesz wołał do JHWH, a JHWH wskazał mu drewno. Wrzucił on je do wody, i wody stały się słodkie. (Wj 15, 25)

Skutkiem działania kawałka drewna, gorzkie wody stały się słodkie, stały się źródłem życia, stały się wodami życiodajnymi, podtrzymującymi życie Ludu spragnionego życia w wolności! Co to może być za kawałek drewna, który cudownie zmienia to, co gorzkie, w coś słodkiego i życiodajnego? Tekst nie daje odpowiedzi, nie zatrzymuje się na poziomie cudu. Sami mamy rozpoznać, o jaki ZNAK jest tu mowa (link). Cud nie jest ważny, woda nie jest ważna: Izraelici odejdą z tego miejsca i zostawią tę wodę, ale za to zabiorą ze sobą ZNAK w swoim sercu! Znak tego kawałka drewna! Lud Boży będzie pielęgnował pamięć o tym znaku i oprze na nim swoją nadzieję podczas następnych doświadczeń.

Przejście przez Morze Czerwone było poprzednim znakiem. Lud odszedł od miejsca cudu, ale zabrał ze sobą pamięć o pieśni Mojżesza i Maryi. To jest prawdziwy skarb, który będzie pielęgnowany przez wszystkie pokolenia wierzących, jako skarb zdeponowany w pamięci Ludu Bożego. Co takiego Izraelici mają skrzętnie przechowywać z historii wód Mara? Co mają z tego wynosić? Bóg daje następującą odpowiedź:

Tam JHWH ustanowił dla niego prawa i rozporządzenia i tam go doświadczał. I powiedział: «Jeśli wiernie będziesz słuchał głosu JHWH, twego Boga, i wykonywał to, co jest słuszne w Jego oczach; jeśli będziesz dawał posłuch Jego przykazaniom i strzegł wszystkich Jego praw, to nie ukarzę cię żadną z tych plag, jakie zesłałem na Egipt, bo Ja, JHWH, chcę być twym lekarzem». (Wj 15, 25-26)

Co z tego możemy wywnioskować? Ano to, że tak naprawdę Izraelici nie byli spragnieni tylko wody. Byli spragnieni Bożych Przykazań, Prawa Bożego! Przy pierwszej próbie wolności, Lud Boży natychmiast odczuwa pragnienie, aby to Bóg określił granice, w ramach których wierzący mogą bezpieczne się poruszać!

Gorzkie wody Mara mogą być przenośnią dla Prawa Bożego, który będzie zawierał szereg gorzkich zakazów żywnościowych, ubraniowych, seksualnych, itd. Wszystkie te przepisy z początku mogą wydawać się gorzkie, ale tak naprawdę składają się na pewien styl życia wychowujący ludzi do wolności wewnętrznej. Prawo Boże jest życiodajne, jest źródłem życiodajnej wody.

Wolność i wierność są ze sobą ściśle powiązane. Wolność i wiara. Wiara Słowu Bożemu, do którego trzeba codziennie wracać, aby się nim napoić. Wolność wewnętrzna to wolność spragniona Słowa Bożego. Prawo Mojżeszowe daje wolność. Jest to wolność wymagająca, czasem gorzka, poddaje nas próbie, ale też chroni nas od chorób i plag, które spadły na Egipt z powodu odmowy przez Egipcjan słuchania głosu Boga i Mojżesza.

Czyli Lud Boży już od pierwszych dni swojej wolności otrzymuje obietnicę, że Bóg zachowa go od wszelkiego nieszczęścia pod warunkiem, że ten Lud będzie wciąż spragniony wody życiodajnej. Od samego początku jest nakreślony kierunek nowo nabytej wolności. Lud Boży musi pielgrzymować według drogi wyznaczonej mu przez Prawo Boże. Takie wody na początku są gorzkie, później stają się życiodajne. Tak to uroczyście głosił prorok Izajasz:

O, wszyscy spragnieni, przyjdźcie do wody, przyjdźcie, choć nie macie pieniędzy! (...) Słuchajcie Mnie, a jeść będziecie przysmaki i dusza wasza zakosztuje tłustych potraw. Nakłońcie wasze ucho i przyjdźcie do Mnie, posłuchajcie Mnie, a dusza wasza żyć będzie. Zawrę z wami wieczyste przymierze. (Iz 55, 1-4)

Życiodajna woda jest sercem całej Tory, całego Prawa Bożego. Dlatego też Jezus nawiąże do tego tematu podczas swojej przemowy w Świątyni Jerozolimskiej:

«Jeśli ktoś jest spragniony, a wierzy we Mnie - niech przyjdzie do Mnie i pije! Jak rzekło Pismo: Strumienie wody żywej popłyną z jego wnętrza». (J 7, 37-38)

Woda żywa to woda płynąca, życiodajna, która stała się słodka skutkiem działania jakiegoś tajemniczego kawałka drewna. Co to za patyk? Odpowiedź przyjdzie dopiero w Nowym Testamencie: chodzi oczywiście o drzewo Krzyża Jezusowego! Za pośrednictwem tego drzewa Jezus wziął na siebie nasze choroby, aby uleczyć nas ze wszystkich naszych słabości, nawet z tych najbardziej intymnych i ukrytych, nawet z tych duchowych. Jeden ze znaków rozpoznawczych przyjścia Mesjasza miało być jego zdolność leczenia wszelkich chorób. Cuda dokonane przez Jezusa nawiązywały do piętnastego rozdziału Księgi Wyjścia!

Od samego początku przygody wolności Izraelici otrzymują ramy nowo nabytej wolności. Posłuchajmy jeszcze raz to przesłanie:

Mojżesz wołał do JHWH, a JHWH wskazał mu drewno. Wrzucił on je do wody, i wody stały się słodkie.

Tam Pan ustanowił dla niego prawa i rozporządzenia i tam go doświadczał. I powiedział: «Jeśli wiernie będziesz słuchał głosu JHWH, twego Boga, i wykonywał to, co jest słuszne w Jego oczach; jeśli będziesz dawał posłuch Jego przykazaniom i strzegł wszystkich Jego praw, to nie ukarzę cię żadną z tych plag, jakie zesłałem na Egipt, bo Ja, JHWH, chcę być twym lekarzem». (Wj 16, 25-26)

W jednym wersecie mamy zapowiedziany temat, który będzie wałkowany niezmordowanie aż do 30 rozdziału Księgi Powtórzonego Prawa (link). Rama przymierza jest następująca: Będziesz żył jeśli posłuchasz. Słuchać znaczy po hebrajsku być posłusznym. Po czym poznaje się, że się naprawdę słuchało? Po tym, że słuchanie skutkuje posłuszeństwem, czyli zmianą swojego zachowania.

Od piętnastego rozdziału księgi Wyjścia do końca księgi Powtórzonego Prawa będziemy świadkami procesu trudnej nauki umiejętności słuchania. Będziemy świadkami licznych upadków i licznych powstań. Przykład Ludu Wybranego będzie ilustracją faktu, że tylko Tora (Prawo Boże), może zaspokoić najgłębsze pragnienie sprawiedliwych, że Prawo Boże zmienia gorzkie wody w zdrój życia.

Czytając kolejne rozdziały Biblii będziemy zdobywać tę naukę wraz z Izraelitami w ich pielgrzymowaniu po pustyni. Razem z nimi nauczymy się słuchać i być posłuszni Prawu Bożemu objawiającemu się na pustyni jako zdrój wody żywej i czystej, bo sama została oczyszczona dzięki drzewie Krzyża.