Dolina Noteci-Inowrocław Przyroda - Największa Czarodziejka ślady przeszłości prastare dzieje, rzeka Natural History Poland Polska00:01:18
zwiń opis video
pokaż opis video
Dodał: a-l-janowski
Dolina Noteci to nie jedno, a wiele miejsc sprzed okolic Inowrocławia aż prawie do Santoka:
Przedecz Budzyń Brdów Izbica Kujawska Sompolno Kruszwica Pakość Barcin Łabiszyn Rynarzewo Nakło nad Notecią Czarnków Szamocin Miasteczko Krajeńskie Ujście Wieleń Drezdenko.
*
Czysta woda, wspólna czysta idea, nasz wspólny czysty świat
Clean water, common pure idea, our common clean world
*
Prahistoryczne osadnictwo nad rzekami pod Inowrocławiem było generatorem rozwoju Kujaw i przyszłej Polski. Najważniejsze rzeki Kujaw to Wisła w środkowym biegu oraz Noteć w swym górnym biegu. Noteć liczy 388 km, ma swe źródła na Kujawach w jeziorze Przedecz oraz w okresowych jego dopływach ze strony wschodniej między wsiami Bogołomia i Szczecin oraz ze strony północnej, a ujście do Warty pod Santokiem. Zapisywana była historycznie, wielokrotnie w XIII wieku jako Noteś i pod tą nazwą utrzymywała się do XVIII wieku. Ponadto od XVI wieku używano także nazwę Noć, a Długosz Nothesz, po łacinie: Natissis. [1] W 1243 r. występowała też jako Notes, 1249 r. Nothes, 1270-96 r. według rękopisów z XIV-XV w. Notesz, 1312 r. Notsza, 1422 r. Nothessch, 1461 r. Nyotesch, 1565 r. Nothesz, pisana w narzędniku Nothessią, 1571 r. na Notesi.
Autor: Adam Lech Janowski © 2014 2017.
Wśród nazw niemieckich Noteci znajdują się ponadto: w 1259 r. Nezze, 1272 r. Netce, 1327 r. Netze, 1317 r. transumpt z 1428 r. Netcze, Necze, 1332 r. Necz, 1338 r. Netza, 1409-14 r. według późniejszych rękopisów Netcze, Neczce, 1251 r. falsyfikat z końca XV wieku Neza, Netza, XV wiek Netzie, na mapie pruskiej z 1861 roku Montwey, a w 1944 r. Netze.
Mapa Noteci Nocz przed 1680 kopia mapy z 1665 roku z Paryża, prezentuje m.in. rzękę Noteć oznaczoną jako Noez (Noez Fluv rzeka Noteć). Na mapie zaznaczono region CVIAVIA (Kujawy), Palat. (Palatinat) Wladislaviensis (Województwo Inowrocławskie), INFERIOR POLONIA (obejmującą wszystkie województwa wielkopolskie i małopolskie) w odróżnieniu od superior Polonia tj. Śląska. Na mapie uwzględniono m.in. jezioro Goblo Lac (Jezioro Gopło), miasta: Rodschowa (Radziejów), Krusnick (Kruszwica), Inowlocz (Inowrocław), Lukosch, Pakosch (Pakość), Labicz (Łabiszyn), Nackel (Nakło), Pyla (Piła), Vsztye (Ujście) (fot. A. L. Janowski).
Zachodnia jej odnoga Noteć Zachodnia w górnym jej biegu do jeziora Skórzęcińskiego występuje jako Montwa lub Mątwa, natomiast lewa jej odnoga płynąca przez Gopło Noteć Wschodnia jako Noć. W języku niemieckim Noteć nazywana była i jest Netze, czyli sieci. W minionych wiekach, Noteć posiadała sieć dopływów, w tym połączenie z Wisłą i które umożliwiały przemieszczanie się po nich łodziami.[2] Znacznie wcześniej, w okresie cofania się lodowca, korytem Noteci pradoliną Toruńsko-Eberswaldzką płynęły wody Wisły, Biebrzy, Drwęcy, Narwi, Bugu i Niemenu. Bieg tej wielkiej rzeki kończył się w dolinie Łaby w okolicach Hamburga [3], o czym świadczy też aktualny dopływ Łaby, o nazwie Netze, niedaleko jej ujścia estuarium do Zatoki Helgolandzkiej Morza Północnego. W tym przypadku nie bez znaczenia jest siedem dokumentów, najwcześniejszy z 1243 r., najmłodszy z 1336 r., w których Dolna Warta, m.in. w okolicach Gorzowa [Wielkopolskiego] występowała pod nazwą Noteci i wpływała do Odry. W Mątwach na Noteci istniał w XIX i XX wieku port, do którego przybijały parowce, łączące logistycznie i zaopatrujące lokalne cukrownie, później barki węglarki przynajmniej do lat 70. XX wieku.
Przy wielu z cieków wodnych w powiecie inowrocławskim, w prahistorycznym kujawskim mezoregionie osadniczo-kulturowym począwszy wyróżnia się mikroregion wzdłuż arterii Zgłowiączka Bachorza Noteć, gdzie odkryto bardzo cenne znaleziska archeologiczne datowane od neolitu, brązu, w głąb epoki żelaza po podokres późnolateński i wczesnego średniowiecza w skali lokalnej, regionalnej i europejskiej. Wśród bardzo licznych znalezisk archeologicznych na terenie powiatu wyszczególnić można smierneńsko-mątewski mikroregion pradziejowego osadnictwa Wysoczyzny Kujawskiej uznawany za kluczowy w świetle studiów nad problematyką wielostronnych kontaktów społeczeństw tego regionu, począwszy od połowy V tysiąclecia p.n.e., wyjąwszy wcześniejsze penetracje terenu przez społeczności mezolityczne jedynie w strefie den dolin. Zlokalizowany tu kompleks osadniczy z okresu wpływów rzymskich, zaznaczony był na mapie żyjącego w II wieku Klaudiusza Ptolemeusza jako Askaukalis. Jego centrum znajdowało się w dolinie dolnej Smierni w Kruszy Zamkowej. Odkryto tam m.in. konstrukcję megalityczną typu korytarzowego z końca IV tysiąclecia p.n.e., sanktuaria cmentarne m.in. z I stulecia p.n.e. oraz pochówki birytualne.
Powiat Inowrocławski, a zwłaszcza Krusza Zamkowa są miejscem pradziejowych i średniowiecznych praktyk kultowych. Prahistoryczne sanktuaria i megalityczne nekropolie umiejscawiane były bardzo często nad rzekami lub strumieniami, które umożliwiały przemieszczanie się, lecz także pełniły nadrzędną rolę kultu akwatycznego.
Przedecz Budzyń Brdów Izbica Kujawska Sompolno Kruszwica Pakość Barcin Łabiszyn Rynarzewo Nakło nad Notecią Czarnków Szamocin Miasteczko Krajeńskie Ujście Wieleń Drezdenko.
*
Czysta woda, wspólna czysta idea, nasz wspólny czysty świat
Clean water, common pure idea, our common clean world
*
Prahistoryczne osadnictwo nad rzekami pod Inowrocławiem było generatorem rozwoju Kujaw i przyszłej Polski. Najważniejsze rzeki Kujaw to Wisła w środkowym biegu oraz Noteć w swym górnym biegu. Noteć liczy 388 km, ma swe źródła na Kujawach w jeziorze Przedecz oraz w okresowych jego dopływach ze strony wschodniej między wsiami Bogołomia i Szczecin oraz ze strony północnej, a ujście do Warty pod Santokiem. Zapisywana była historycznie, wielokrotnie w XIII wieku jako Noteś i pod tą nazwą utrzymywała się do XVIII wieku. Ponadto od XVI wieku używano także nazwę Noć, a Długosz Nothesz, po łacinie: Natissis. [1] W 1243 r. występowała też jako Notes, 1249 r. Nothes, 1270-96 r. według rękopisów z XIV-XV w. Notesz, 1312 r. Notsza, 1422 r. Nothessch, 1461 r. Nyotesch, 1565 r. Nothesz, pisana w narzędniku Nothessią, 1571 r. na Notesi.
Autor: Adam Lech Janowski © 2014 2017.
Wśród nazw niemieckich Noteci znajdują się ponadto: w 1259 r. Nezze, 1272 r. Netce, 1327 r. Netze, 1317 r. transumpt z 1428 r. Netcze, Necze, 1332 r. Necz, 1338 r. Netza, 1409-14 r. według późniejszych rękopisów Netcze, Neczce, 1251 r. falsyfikat z końca XV wieku Neza, Netza, XV wiek Netzie, na mapie pruskiej z 1861 roku Montwey, a w 1944 r. Netze.
Mapa Noteci Nocz przed 1680 kopia mapy z 1665 roku z Paryża, prezentuje m.in. rzękę Noteć oznaczoną jako Noez (Noez Fluv rzeka Noteć). Na mapie zaznaczono region CVIAVIA (Kujawy), Palat. (Palatinat) Wladislaviensis (Województwo Inowrocławskie), INFERIOR POLONIA (obejmującą wszystkie województwa wielkopolskie i małopolskie) w odróżnieniu od superior Polonia tj. Śląska. Na mapie uwzględniono m.in. jezioro Goblo Lac (Jezioro Gopło), miasta: Rodschowa (Radziejów), Krusnick (Kruszwica), Inowlocz (Inowrocław), Lukosch, Pakosch (Pakość), Labicz (Łabiszyn), Nackel (Nakło), Pyla (Piła), Vsztye (Ujście) (fot. A. L. Janowski).
Zachodnia jej odnoga Noteć Zachodnia w górnym jej biegu do jeziora Skórzęcińskiego występuje jako Montwa lub Mątwa, natomiast lewa jej odnoga płynąca przez Gopło Noteć Wschodnia jako Noć. W języku niemieckim Noteć nazywana była i jest Netze, czyli sieci. W minionych wiekach, Noteć posiadała sieć dopływów, w tym połączenie z Wisłą i które umożliwiały przemieszczanie się po nich łodziami.[2] Znacznie wcześniej, w okresie cofania się lodowca, korytem Noteci pradoliną Toruńsko-Eberswaldzką płynęły wody Wisły, Biebrzy, Drwęcy, Narwi, Bugu i Niemenu. Bieg tej wielkiej rzeki kończył się w dolinie Łaby w okolicach Hamburga [3], o czym świadczy też aktualny dopływ Łaby, o nazwie Netze, niedaleko jej ujścia estuarium do Zatoki Helgolandzkiej Morza Północnego. W tym przypadku nie bez znaczenia jest siedem dokumentów, najwcześniejszy z 1243 r., najmłodszy z 1336 r., w których Dolna Warta, m.in. w okolicach Gorzowa [Wielkopolskiego] występowała pod nazwą Noteci i wpływała do Odry. W Mątwach na Noteci istniał w XIX i XX wieku port, do którego przybijały parowce, łączące logistycznie i zaopatrujące lokalne cukrownie, później barki węglarki przynajmniej do lat 70. XX wieku.
Przy wielu z cieków wodnych w powiecie inowrocławskim, w prahistorycznym kujawskim mezoregionie osadniczo-kulturowym począwszy wyróżnia się mikroregion wzdłuż arterii Zgłowiączka Bachorza Noteć, gdzie odkryto bardzo cenne znaleziska archeologiczne datowane od neolitu, brązu, w głąb epoki żelaza po podokres późnolateński i wczesnego średniowiecza w skali lokalnej, regionalnej i europejskiej. Wśród bardzo licznych znalezisk archeologicznych na terenie powiatu wyszczególnić można smierneńsko-mątewski mikroregion pradziejowego osadnictwa Wysoczyzny Kujawskiej uznawany za kluczowy w świetle studiów nad problematyką wielostronnych kontaktów społeczeństw tego regionu, począwszy od połowy V tysiąclecia p.n.e., wyjąwszy wcześniejsze penetracje terenu przez społeczności mezolityczne jedynie w strefie den dolin. Zlokalizowany tu kompleks osadniczy z okresu wpływów rzymskich, zaznaczony był na mapie żyjącego w II wieku Klaudiusza Ptolemeusza jako Askaukalis. Jego centrum znajdowało się w dolinie dolnej Smierni w Kruszy Zamkowej. Odkryto tam m.in. konstrukcję megalityczną typu korytarzowego z końca IV tysiąclecia p.n.e., sanktuaria cmentarne m.in. z I stulecia p.n.e. oraz pochówki birytualne.
Powiat Inowrocławski, a zwłaszcza Krusza Zamkowa są miejscem pradziejowych i średniowiecznych praktyk kultowych. Prahistoryczne sanktuaria i megalityczne nekropolie umiejscawiane były bardzo często nad rzekami lub strumieniami, które umożliwiały przemieszczanie się, lecz także pełniły nadrzędną rolę kultu akwatycznego.
więcej
Komentarze
Nasz serwis wykorzystuje pliki cookie (zobacz naszą politykę). Warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies możesz zmienić w ustawieniach Twojej przeglądarki. RODO - Informacje