Mojżesz w tej roli jest figurą Chrystusa umierającego za grzesznych ludzi. Mojżesz zgadza się na wymazanie siebie spośród żyjących, a nawet więcej - na wymazanie pamięci po sobie. Taki los został już spotkał Amalka (Wj 17, 14, link), odwiecznego wroga Izraela. Księga Życia gwarantuje, że tam zapisani ludzie są w pamięci samego Boga. Ta księga jest symbolem wszechwiedzy Bożej, obejmującej także bieg rzeczy przyszłych. W niej spisane są wszystkie dobre i złe czyny człowieka, jak również każda jego łza. Nie jest to księga sądu. Świadczy o tym, że sprawiedliwy nigdy nie zostanie przez Boga zapomniany.
Mojżesz w swojej modlitwie prosi o podzielenie losu swojego ludu, zgadza się nawet na potępienie razem z grzesznym ludem. Werset siódmy sugerował, że lud należy do Mojżesza, ale tutaj widzimy, że to Mojżesz należy do Ludu. Nic co dotyka Ludu nie oszczędza Mojżesza. Jezus tak samo jest cieleśnie powiązany ze swoim Ludem i każde wydarzenie ludzkości odbija się wewnętrznie na Jego człowieczeństwie. Przy czym Jezus jako Bóg przecierpiał wszystkie radości i smutki, wszystkie narodziny i śmierci wszystkich ludzi wszystkich czasów, przeżył też cierpienia i opuszczenie wszystkich potępionych ludzi. Dlatego każdy człowiek może z ufnością zbliżać się do tak wielkiego arcykapłana rzeczy przeszłych, teraźniejszych i przyszłych.
Mojżesz wstawił się z Izraelitami. Boża odpowiedź jest nieco tajemnicza, ale podkreśla bardzo ważną zasadę: miłosierdzie nie znosi sprawiedliwości. Z drugiej strony Bóg nie chce ukarać sprawiedliwego razem z bezbożnymi. Posłuchajmy:
JHWH powiedział do Mojżesza: «Tylko tego, który zgrzeszył przeciw Mnie, wymażę z mojej księgi. Idź teraz i prowadź ten lud, gdzie ci rozkazałem, a mój anioł pójdzie przed tobą. A w dniu mojej kary ukarzę ich za ich grzech» (Wj 32, 33-34)
Mojżesz i Jozue nie zgrzeszyli bałwochwalczym kultem złotego cielca, ze względu na nich Bóg nie może ukarać całego Izraela. Dzięki obecności sprawiedliwych Lud otrzymał czas na nawrócenie, na teszuwę, na powrót do Boga. Bóg jest cierpliwy. Grzesznik nie ujdzie kary, ale dopóki wśród ludu znajdzie się choć jeden sprawiedliwy, Bóg tej kary jeszcze nie wyegzekwuje. Jezus mówił o tym w przypowieści o chwaście zasianym przez nieprzyjaciela na polu pszenicznym (Mt 13, 24-30). Dopóki na tym polu będzie jedno źdźbło pszenicy, chwasty nie będą wyrwane, aby nie szkodzić pszenicy.
Nowy Testament nie zrywa z tradycją Starego Testamentu, Bóg Nowego Testamentu nie jest innym Bogiem, niż Bóg Starego Testamentu. Bóg jest miłosierny, ale jest i sprawiedliwy. Kto odrzuca miłosierdzie będzie sądzony według sprawiedliwości. Dopóki jednak są wśród nas sprawiedliwi, Bóg daje nam czas na nawrócenie.
Bóg mówi do Mojżesza: Idź teraz i prowadź ten lud. Ciekawe, że pielgrzymowanie jest lekarstwem zaproponowanym przez Boga dla nawrócenia. Jeżeli ktoś przeżywa ciężkie chwile lub potrzebuje podejmować ważną decyzję, niech wybierze się na pieszą pielgrzymkę do Częstochowy lub do innego sanktuarium. Ten czas, ten trud i związane z nim cierpienie są najlepszym podłożem do nawrócenia i zmiany stylu życia. Bóg już wcześniej zaaplikował to lekarstwo Adamowi i Ewie wygnając ich z raju, ta sama kara spotkała też Kaina (Rdz 4, 12). Czasami wydaje się, że Bóg rezygnuje ze sprawiedliwości, ale tak naprawdę daje grzesznikom czas dla nawrócenia.
Na pustyni Bóg nakazuje grzesznemu ludowi na wyruszenie w pielgrzymkę dla przemyślenia spraw i dla swojego nawrócenia, a mój anioł pójdzie przed tobą. Anioł Pański opiekuje się cały czas grzesznymi ludźmi i otwiera drogę, tak samo jak Chrystus otwiera drogę wszystkim, którzy pokładają w Nim swoje zaufanie. Jest to piękny werset opiewający wierność Boga. Cały rozdział kończy się jednak podsumowaniem, które wydaje się zaprzeczać przebaczeniu:
I rzeczywiście JHWH ukarał lud za to, że uczynił sobie złotego cielca wykonanego przez Aarona. (Wj 32, 35)
Ten werset jest podsumowaniem wcześniej przytoczonych wydarzeń. Grzech apostazji został przebaczony tym, którzy wyrazili skruchę, teraz nastała pora naprawienia szkód i podjęcia na nowo trudu pielgrzymiego. Nie należy zatrzymać się na błędach przeszłości i ciągle je sobie wyrzucać, trzeba iść do przodu wyciągając wnioski z minionych wydarzeń. Tutaj kluczową rolę odgrywa pamięć. Ludzie mają pamiętać o tym, że nie można sobie kpić z Boga i Przymierza. Przymierze jest obramowane prawem, a więc i sprawiedliwością, która powinna wzbudzać nie strach, ale bojaźń. Według Księgi Przysłów bojaźń Pańska prowadzi do życia (Prz 19, 23), jest też początkiem mądrości (por. Ps 111, 10). Tak drastyczne opowiadanie ma właśnie taką zaletę, że zapada głęboko w pamięć. Oby ta pamięć nas nigdy nie opuszczała.


Biblia Pięcioksiąg Tora
Stary Testament Tanach
Księga Wyjścia Szemot Exodus
Mojżesz Aaron